endemik bitkiler

Bitki kaçakçılığının faturası milyarlarca dolar zarar Türkiye'de dünyanın hiçbir yerinde olmayan 3500 endemik bitki bulunuyor ve bu bitkiler yıllardır köylülerle işbirliği halinde kaçırılıyor. Bitkilerimiz yurtdışındaki laboratuvarlarda, gen bankalarında değerlendiriliyor. Bazı Türk bilim adamları da farkında olmadan casuslarla işbirliği yapıyor.

Türkiye'yi keşfe gelen milyonlarca turistten 'ikisinin' yolu, bu sefer Tunceli’nin dağlık köylerinden birine düşmüştü. Keşif noktaları köy kahvehanesinden başlıyordu. Yanlarındaki tercüman vasıtasıyla köylülerle sohbete başladılar. Havadan sudan gidiyordu muhabbetin seyri... Köyün durağan, bir o kadar da rutin yaşamında değişiklik olmuştu. Köye yabancılar gelmişti. Çaylar içildi. Yabancıların ikram ettiği sigaradan tüttürüldü bol bol... İngiliz turistler sohbetin bir kısmında köylülere şöyle bir soru sordu: "Hastalandığınızda ne yapıyorsunuz? Şifalı bitkiler kullanıyor musunuz?"

Şifreli cümle buydu. İki İngiliz istedikleri yanıtı aldılar. Köyün çobanına 10 milyon Türk lirası verip, kökleriyle birlikte topladıkları bitkileri bavullarına yerleştirdiler. İki İngiliz'in bu seferki rotası Antalya idi. Plan aynıydı. Ancak Antalya'daki taktiklerini altüst eden bir şey oldu. O sırada bilimsel bir gezi için bölgede bulunan bir üniversitenin öğretim üyeleri, iki İngiliz'i deşifre ettiler. Hemen isimlerini aldılar ve konu İçişleri Bakanlığı'ndan MİT'e kadar tüm güvenlik birimlerine ulaştırıldı. Güvenlik birimleri iki İngiliz'i gözaltına aldılar, ellerindeki bitkilerle birlikte... Sonuçta serbest bırakıldılar. Bu olay 1995'te yaşandı. İki İngiliz'i güvenlik güçlerine bildiren, bitki casusluğu yapıldığı gerekçesiyle takibat yapılmasını sağlayan kişi ise İstanbul Üniversitesi Fen Fakültesi Botanik Ana Bilim Dalı Öğretim Üyesi Prof. Dr. Tuna Ekim'di. O dönemde Gazi Üniversitesi'nde bölüm başkanıydı. Bu olayın üzerinden 10 yıl geçmesine rağmen, belki bu haberi okuduğunuz anda bile sayısını bilemeyeceğimiz yabancı, Türkiye'deki bitkilerin kaçırılması operasyonunu yürütüyor.

Doğa zenginiyiz Türkiye'nin bitki örtüsü bakımından tüm Avrupa ülkelerinden çok daha zengin olduğu belirtilerek, özellikle Türkiye'ye özgü (Endemik) türlerin kullanımının kontrol altına alınması gerektiği bildirildi. Çukurova Üniversitesi Fen Edebiyat Fakültesi Öğretim Üyesi ve Tema Doğu Akdeniz bölge temsilcisi Prof. Dr. Atabay. Düzenli, yaptığı açıklamada Türkiye'nin konumu nedeniyle çok sayıda endemik bitki türüne sahip olduğunu söyledi. Türkiye'de yaklaşık 10 bin çiçekli bitki türü yetiştiğini ve bunlardan 3 bininin endemik olduğunu bildiren Prof. Dr. Düzenli, "Avrupa kıtasında 12 bin civarında bitki türü var. Ancak endemik özellik taşıyan tür sayısı 2 bin 500 dolayında" dedi. Avrupa kıtasında, bitki türleri içinde endemik tür oranının yüzde 21, Türkiye'de ise yüzde 35 olduğunu ifade eden Prof. Dr. Düzenli, şöyle konuştu: "Komşumuz Yunanistan'da 5 bin 500, Bulgaristan'da 3 bin 650, Irak'ta 3 bin bitki türü var. Bulgaristan'da endemik bitki sayısı yalnızca 53, Irak'ta ise 200. Yunanistan'daki endemik bitki sayısının da bin 100 dolayında olduğu biliniyor." Prof. Dr. Düzenli, Türkiye'de yetişen 3 bin endemik bitki türünden 616'sına dünyada nadir rastlandığına dikkati çekti.